28.01.2019.
Direktor Andrićevog instituta u Andrićgradu Emir Kusturica uručio je danas u Andrićgradu “Veliku nagradu Ivo Andrić” za životno delo književniku Goranu Petroviću.
Ovogodišnji dobitnik nagrade za najbolju knjigu u 2018. godini za pesničko delo “Sonet i smrt”, u izdanju Srpske književne zadruge u Beogradu, je Rajko Petrov Nogo.
On zbog bolesti nije mogao da prisustvuje uručenju nagrade, ali je pismeno zahvalio na nagradi i izrazio žaljenje zbog nemogućnosti da prisustvuje.Kusturica je naglasio da je priča o ovoj velikoj nagradi koja nosi ime Ive Andrića duboko skrivena u Andrićevom pogledu na most, prema pretpostavci, “iz tetkine kuće”.
“Gledajući u most, Andrić je dolazio do svih onih do tada, a ni kasnije neviđenih imaginacija”, istakao je Kusturica.
On je naglasio da je u njegovom sećanju, kada je pre 45 godina stigao prvi put u Višegrad, ostalo kao najupečatljivije poluostrvo na kojem je kasnije nikao Andrićgrad, gde je, kao i Andrić, iz svih uglova posmatrao most i bio fasciniran poluostrvom i spojem Rzava i Drine.
“Pomislio sam kako bi bilo divno da se ovde postavi srednjovekovni grad. Zahvaljujući Miloradu Dodiku i energiji koja vlada u Republici Srpskoj, za koju smatram da je najznačajnija od svih energija gde živi naš narod, stvoreno je sve ovo gde se danas nalazimo i napravljeni su uslovi da ističemo one koji vrede.
U današnjem svetu živimo ne baš srećni onim što vidimo i što nam se u fikciji predstavlja. Ne samo mi, nego i najveće sile sveta suočene su sa fikcijom koja potpuno degradira i pravi distorziju od našeg života”, naglasio je direktor Andrićevog instituta.
Kusturica je rekao da su zato svi do sada nagrađeni, kao i ovogodišnji laureati, zapravo, predstavnici te manjine za koju bi svi voljeli da se veže većina.
S toga je, kaže on, čast da su danas u Andrićevom institutu u Andrićgradu nagrađeni Rajko Petrov Nogo i Goran Petrović.
“Ono što je najvažnije i što je nastavljeno kao naša centralna ideja još od dodele prve ‘Velike nagrade Ivo Andrić’ jeste da književnici koji dobiju nagradu budu ‘i naši i svjetski'”, istakao je Kusturica.
On je ocenio da je kod Gorana Petrovića prenesena ta štafeta da se nagrada za životno delo dodeljuje čoveku koji je i kod onog kod koga i treba, i ovde i u svetu zapisan kao veliki pisac.
Ovogodišnji laureat Goran Petrović zahvalio je na priznanju koje mu je uručeno, ističući da je Andrićevo ime veliko i da je samim tim i njemu ukazana velika čast.
“Ćupriji od kamena, gradu od kamena, pridodajem nekoliko skromnih kamenčića”, rekao je dobitnik “Velike nagrade Ivo Andrić”.
Obraćajući se nakon uručenja nagrade, Petrović je rekao da se sve zbiva na mestu koje je veliko ne samo zato što mali Rzav pridodaje maticu moćnoj Drini, već i zato što je ovo mjesto zapravo ušće.
“Bez obzira na širinu vode, svako ušće je veliko jer je mesto dodira. Stoga je i ovaj neveliki grad u, takođe, nevelikom gradu veliki”, istakao je on.
Nedaleko odavde, podsetio je on, sve je počelo mostom koji spaja dve obale, a onda je taj most prerastao u roman “Na Drini ćuprija” koji spaja svetove.
“Zahvaljujući ovom romanu jedan pisac, koji je stvarao na jeziku malobrojnog naroda, postao je pisac sveukupne sudbine čovečanstva”, naglasio je Petrović.
Predsednik žirija Jovan Delić rekao je da je Petrović objavio knjigu kratke proze “Saveti za lakši život”, koja je nosila humornu žanrovsku oznaku “roman uz kafu”, četiri romana – “Atlas opisan nebom”, “Opsada crkve Svetog Spasa”, “Sitničarnica ‘Kod srećne ruke’, “Ispod tavanice koja se ljuspa”, tri knjige priča – “Ostrvo i okolne priče”, “Bližnji” i “Razlike”, kao i tri knjige izabranih priča – “Sve što znam o vremenu”, “Porodične storije” i “Unutrašnje dvorište”, knjigu zapisa “Pretraživač” i dvije knjige dramskih tekstova – “Skela” i “Matica”.
Delić je istakao ovih nekoliko bibliografskih podataka ubedljivo i nedvosmisleno potvrđuje da je Goran Petrović danas svetski pisac i da pripada svetskoj književnosti.
U obrazloženju odluke žirija da “Velika nagrada Ivo Andrić” za najbolju knjigu za 2018. godinu bude dodeljena Rajku Petrovu Nogu, Delić je naglasio da je autor već zbirkom “Bezakonje” (1977) ozakonio sonet kao svoju omiljenu, strogu pjesničku formu, u kojoj je dosad ispjevao više od stotinu pjesama, nadmašivši time broj soneta, po Nogovom osjećanju nenadmašnog, Stevana Raičkovića.
“Zato danas izgleda ne samo prirodno, već i neminovno što se ovaj pjesnik i kritičko-teorijski pozabavio sonetom, odabravši za svoj magistarski rad, urađen i odbranjen na Filološkom fakultetu u Beogradu, temu ‘Soneti i poeme’ Skendera Kulenovića, i što će se pomno baviti pjesništvom Alekse Šantića i Jovana Dučića. Šantić, Dučić, Kulenović, Raičković, pa i Branko Miljković – to je Nogov izbor iz tradicije po srodnosti i sonetu”, istakao je predsjednik žirija Jovan Delić.
Tanjug
